De Commissie voor het Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (CAPZ) heeft een advies verleend in het kader van de impact van de Corona-crisis op de aanvullende pensioenen voor zelfstandigen.[1] In haar advies spreekt de CAPZ zich uit over twee vragen betreffende de praktische toepassing van de crisismaatregelen ten gunste van zelfstandigen.
- Fiscale aftrekbaarheid VAPZ[2]-bijdragen
Zelfstandigen getroffen door de coronacrisis kunnen onder bepaalde voorwaarden uitstel van betaling krijgen voor hun sociale bijdragen voor het eerste en tweede kwartaal 2020 en voor de regularisatiebijdragen 2018.
De CAPZ vraagt zich af hoe artikel 45 van de WAPZ[3] moet worden geïnterpreteerd in het licht van deze crisismaatregel. Dit artikel bepaalt immers dat VAPZ-bijdragen betaald in het jaar X slechts aftrekbaar zijn voor zover de sociale bijdragen die gedurende het betreffende jaar “opeisbaar zijn geworden” effectief werden betaald.
De CAPZ is van mening dat het toegekende uitstel betekent dat de opeisbaarheid van de sociale bijdragen met een jaar opschuift. Deze interpretatie laat immers toe dat de zelfstandige die gebruik maakt van het uitstel kan worden geacht de verschuldigde en opeisbare sociale bijdragen effectief te hebben betaald, en bijgevolg kan genieten van de volledige fiscale aftrekbaarheid van de VAPZ-bijdragen.
- 80%-regel in het kader van het aanvullend pensioen voor zelfstandigen-natuurlijke personen[4] en zelfstandige bedrijfsleiders[5]
Krachtens de 80%-regel mag het wettelijk en het aanvullend pensioen samen niet hoger liggen dan 80% van het referentie-inkomen (voor zelfstandigen-natuurlijke personen) of van de laatste ‘normale’ brutojaarbezoldiging (voor zelfstandige bedrijfsleiders). Indien dit wel het geval is, komt de fiscale aftrekbaarheid van de bijdragen in het gedrang.
Aangezien sommige zelfstandigen in 2020 geconfronteerd (zullen) worden met een aanzienlijk inkomensverlies, kan het in aanmerking nemen van deze verminderde inkomsten ingevolge de 80%-regel een negatieve impact hebben op de opbouw van het aanvullend pensioen. Daarnaast zullen er zelfstandige bedrijfsleiders zijn die in 2020 geen ‘regelmatige en maandelijkse bezoldiging’ hebben genoten, hetgeen voor hen eveneens noodzakelijk is voor berekening van de 80%-regel.
De CAPZ roept de overheid daarom op om hiervoor een oplossing uit te werken, door bijvoorbeeld uitzonderlijk de inkomsten van het jaar 2020 te neutraliseren door het gebruik van een alternatief referentie-inkomen.
[1] Advies nr. 13 CAPZ.https://www.fsma.be/sites/default/files/public/content/advorg/2020/capz_advice13_nl.pdf
[2] Vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen.
[3] Programmawet van 24 december 2002 (Wet op de aanvullende pensioenen voor zelfstandigen), BS 31 december 2002.
[4] Wet van 18 februari 2018 houdende diverse bepalingen inzake aanvullende pensioenen en tot instelling van een aanvullend pensioen voor zelfstandigen actief als natuurlijk persoon, voor de meewerkende echtgenoten en voor de zelfstandige helpers, BS 30 maart 2018.
[5] Titel 4 van de Wet van 15 mei 2014 houdende diverse bepalingen (de zogenaamde “WAP Bedrijfsleiders”), BS 19 juni 2014.