Onder het begrip onderneming verstaan we in het kader van de sociale verkiezingen de technische bedrijfseenheid (TBE). Het is op haar niveau dat een OR en/of een CPBW moet worden aangesteld, indien het aantal tewerkgestelde personen wordt bereikt.
Dit begrip TBE is misschien moeilijk te bevatten wanneer ze niet overeenkomt met de juridische entiteit. Een juridische entiteit kan inderdaad samengesteld zijn uit meerdere TBE’s, of het nu voor de OR en/of voor de CPBW is.
Het begrip TBE – wettelijke bepalingen van openbare aard
In het kader van de sociale verkiezingen moet de TBE worden gedefinieerd op grond van economische en sociale criteria. In geval van twijfel primeren de sociale criteria.
Deze economische en sociale criteria worden bepaald op grond van het fundamentele belang dat de werknemers hebben bij een goede werking van de raden en de comités. Ze verwijzen naar een zekere economische zelfstandigheid en naar een zekere sociale zelfstandigheid.
Zo kan de bepaling van de TBE verschillend zijn voor de raad en voor het comité. Dit is te verklaren door de verschillende finaliteiten van deze twee organen. Een onderneming met twee uitbatingszetels maar één gecentraliseerd beheer op één van deze twee sites (directie, boekhouding, juridische dienst, financieel departement, enz.) kan inderdaad maar één enkele OR hebben maar twee CPBW’s, opdat elke CPBW zich zou kunnen bezighouden met het specifieke karakter eigen aan elke site.
Economische zelfstandigheid
Deze zelfstandigheid veronderstelt een betrekkelijke onafhankelijkheid van de directie van de zetel of van de afdeling ten opzichte van de onderneming in zijn geheel (dus juridische entiteit).
Bijvoorbeeld : het feit te beschikken over een aparte boekhouding, een autonome directie, een eigen administratie, de mogelijkheid eigen activiteiten te ontwikkelen, verschillende arbeidsvoorwaarden, aparte paritaire comités, personeelsfeestjes die op verschillende ogenblikken plaatsvinden, enz.
Sociale zelfstandigheid
Deze zelfstandigheid veronderstelt dat de werknemers van een eenheid een menselijke gemeenschap vormen die verschilt van die van de andere entiteiten.
Bijvoorbeeld : autonoom personeelsbeheer, verschillende taal, andere geografische ligging, verschillend loonbeleid, zelfstandige onderhandelingen op het vlak van sociale geschillen, verschillende arbeidsvoorwaarden, aparte organisatie van het personeelsfeest, enz.
Drie denkbeeldige situaties
- De TBE komt overeen met de juridische entiteit
De eenvoudigste situatie is deze waarbij de bepaling van de TBE identiek is aan deze van de juridische entiteit. In dit geval dient één enkele raad en/of één enkel comité te worden opgericht.
- De juridische entiteit is samengesteld uit meerdere TBE’s
Het is mogelijk dat de TBE niet overeenstemt met de juridische entiteit. Dit is het geval wanneer een juridische entiteit is samengesteld uit verschillende uitbatingszetels die gekenmerkt worden door een economische of sociale zelfstandigheid.
In dit geval zullen er in elke TBE a priori meerdere OR’s en/of CPBW’s bestaan.
- Meerdere juridische entiteiten vormen een TBE
Vakbondsorganisaties kunnen er belang bij hebben aan te voeren dat meerdere juridische entiteiten (bijvoorbeeld in de schoot van eenzelfde groep) eenzelfde TBE vormen.
Om de taak van de vakbondsorganisaties te vergemakkelijken, bestaat het vermoeden dat meerdere juridische entiteiten een TBE vormen, als het bewijs kan worden geleverd : (i) dat ofwel deze juridische entiteiten deel uitmaken van eenzelfde economische groep of worden bestuurd door eenzelfde persoon of door personen die onderling een economische band hebben, (ii) dat ofwel deze juridische entiteiten eenzelfde activiteit hebben of dat hun activiteiten onderling verbonden zijn EN dat er bepaalde elementen bestaan die erop wijzen dat er een sociale samenhang bestaat tussen deze juridische entiteiten.
Meerdere juridische entiteiten kunnen er ook belang bij hebben slechts één enkele TBE te vormen. In dit geval zullen de werkgevers moeten bewijzen dat er aan bovenvermelde economische en sociale criteria wordt beantwoord. Ze kunnen echter, in tegenstelling tot de vakbondsorganisaties, het vermoeden van één TBE niet inroepen.
U begrijpt dat het meer dan tijd is de perimeter van de TBE(‘s) in de schoot van uw onderneming te bepalen, vooral indien de structuur ervan sinds 2012 is gewijzigd … .